Ngọc Nguyễn (Danlambao) 
Bài viết là hồi ức của một cô học trò
viết văn tại miền Nam tự đào hố chôn những bài viết, những cuốn sách,
ước mơ và hoài bão của mình. Trước tháng Tư 1975, tại Sài Gòn, cô từng
cộng tác với tần báo Tuổi Ngọc và là một trong những cây bút học trò
được bạn đọc yêu mến. Sau 35 năm ở lại trong nước, mãi tới đầu thập niên
thứ hai của thế kỷ 21, tác giả mới sang định cư tại Hoa Kỳ và hiện là
cư dân San Dimas, California. Với bài "Chuyện Cổ Tích Không Phải Cho Bé
Thơ", tác giả đã nhận Giải Đặc Biệt, Viết Về Nước Mỹ 2013.
Tháng 9 năm 1974, tôi từ Bộ Tư Lệnh Hạm Đội, Sài Gòn được lệnh đến nhận
việc tại Lực Lượng Thủy Bộ đóng bản doanh tại Trà Nóc, Cần Thơ. Bản đồ
trận liệt của bạn tại Vùng 4 Chiến Thuật cho thấy Quân Đoàn 4 lúc bấy
giờ còn đủ 3 Sư Đoàn 7, 9, 21, và một Bộ Tư Lệnh Đặc Nhiệm 44. Ngoài ra
còn có Sư Đoàn 4 Không Quân tại Trà Nóc, cộng một số đơn vị chiến thuật
tăng phái từ Bộ Tổng Tham Mưu. Về Hải Quân thì có các Bộ Tư Lệnh Vùng 4
Sông Ngòi tại Cần Thơ, Vùng 4 Duyên Hải tại An Thới, Phú Quốc, Vùng 5
Duyên Hải tại Năm Căn và Lực Lượng Thủy Bộ tại Trà Nóc. Sĩ quan Hải Quân
thâm niên hiện diện trong toàn vùng là Phó Đề Đốc, đang giữ chức Tư
Lệnh Vùng 4 Sông Ngòi. Đây là một sĩ quan tài đức anh em trong quân
chủng đều biết tiếng và ngưỡng mộ. 
Cuối Cùng
Lời Tòa Soạn: Sau những bài liên quan đến trận đánh Ban Mê Thuột,
có nhiều thư từ gởi đến nói lên những nhận xét, góp ý kiến hay những
bài trình bày thêm những chi tiết góp phần làm sáng tỏ những bí ẩn của
trận đánh này, trong đó có bài dưới đây của Đại Tá Nguyễn Trọng Luật,
Tỉnh trưởng kiêm Tiểu khu trưởng Darlac khi trận đánh Ban Mê Thuộc xảy
ra.
Như Đại tá Luật nói ngay từ đầu, ông chỉ là một Tỉnh trưởng kiêm
Tiểu khu trưởng của tỉnh Darlac, quyền hạn của ông rất giới hạn. Tư lệnh
chiến trường lúc đó là Đại tá Vũ Văn Quang, Tư lệnh phó Sư đoàn 23 Bộ
binh, ông chỉ là người thừa hành. Vì thế, chúng ta không ngạc nhiên khi
thấy ông không biết rõ những tin tức tình báo mà Quân đoàn 2 đã thu lượm
được cũng như những quyết định của Quân đoàn 2 liên quan đến trận Ban
Mê Thuột. Nhưng đối với diễn biến của trận đánh, từ khi mở màng cho tới
khi kết thúc, ông nắm rất vững, vì ông là người trong cuộc. Đây là một
tài liệu quý báu có thể giúp cho các nhà sử học và các nhà phân tích,
phê bình hiểu rõ hơn về trận đánh có tính cách quyết định này.
Kể lại chuyện tình của hai nhân vật trong truyện đã được đổi tên. Nếu có sự trùng hợp nào là ngoài ý muốn của người viết. 
Cựu Đại Tá Nguyễn Thành Trí, biệt danh Tango, sinh năm 1935, nguyên Tư
Lệnh Phó Sư Đoàn Thuỷ Quân Lục Chiến VNCH từ 1972 cho tới cuối ngày 30
Tháng Tư 1975, đã trải qua 13 năm tù cộng sản, tới Hoa Kỳ theo chương
trình HO., hiện định cư tại Houston Texas cùng vợ và 4 con.
Tối 29-3-1975 đài phát thanh BBC Luân Đôn
cho biết Đà Nẵng thất thủ, một trăm ngàn quân bị bắt làm tù binh, đó
cũng là ngày sụp đổ của toàn bộ Quân khu 1, hung tin ghê gớm đã khiến
cho cả nước kinh hoàng: Quân khu 1 nơi tập trung những lực lượng tinh
nhuệ và thiện chiến nhất của ta, bốn sư đoàn chính qui, bốn liên đoàn
Biệt Động quân … đã hoàn toàn tan rã sau 9 ngày cầm cự và triệt thoái.
Mặc dù nay Bộ Tổng tham mưu, các vị Tướng lãnh, các giới chức quân sự
có liên hệ đã bạch hóa diễn tiến của trận chiến bi thảm này, các nhà
nghiên cứu quân sự, các nhân chứng, ký giả chiến trường… đã biên soạn,
kể lại diễn tiến của mặt trận vùng Hoả tuyến nhưng người ta tưởng như
nó vẫn còn nhiều điều bí ẩn và khó hiểu, chưa bao giờ trong cuộc chiến
tranh Quốc Cộng giai đoạn 1960-1975 một lực lượng to lớn của ta lại có
thể thua nhanh đến thế.
Tình hình chiến sự
Lời tòa soạn: Trong
tinh thần tưởng niệm “Ngày 30-4-1975″, nhìn lại cuộc diện Việt Nam 30
năm về trước, VB trân trọng giới thiệu loạt bài tổng hợp về một số sự
kiện quan trọng xảy ra từ ngày 10/3/1975 đến cuối tháng 4/1975. Loạt
bài này được biên soạn dựa theo các tài liệu sau đây: hồi ký của cựu
Đại tướng Cao Văn Viên do Trung tâm Quân sử Lục quân Hoa Kỳ phổ biến;
hồi ký của cựu Trung tướng Trần Văn Đôn, Tổng trưởng Quốc phòng cuối
cùng của Việt Nam Cộng Hòa; hồi ký của Trung tướng Ngô Quang Trưởng,
một số bài viết của các nhân chứng, từng giữ các chức vụ trọng yếu
trong Chính phủ và Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, và tài liệu riêng của
Việt Báo. Riêng trong bài về mặt trận Ban Mê Thuột, một số sự kiện được
biên soạn dựa theo hồi ký của Đại tá Nguyễn Trọng Luật, Tỉnh
trưởng/Tiểu khu trưởng Darlac, nhật ký hành quân của Thiếu tá Phạm Văn
Huấn, Sĩ quan Báo chí của Tư lệnh Quân đoàn 2. 
